Siekiery krzemienne

Święte, gm. Radymno, stan. 11, 15, 20

Późny neolit, 2. poł. III tys. p.n.e. (kultura ceramiki sznurowej)

Krzemień kredowy, krzemień wołyński, technika łupania, retusz, wygładzanie, szlifowanie

Dł. 5,2-8,4 cm, maks. szer. 3,1-4,5 cm, szer. ostrza 3,1-4,5 cm, szer. obucha 2,1-3 cm, gr. 1,4-1,9 cm

MJ-D 374, W/82/Ś, MJ-D 382, W/23C/Sw11, W/46D/Sw11, MJ-D 377, W/7/Sw20

Siekiery krzemienne pojawiły się na obszarach ziemi jarosławskiej w okresie środkowego neolitu. Najstarsze plemiona, które użytkowały tego typu narzędzia, to społeczności kultury pucharów lejkowatych (ok. 3 700 – 2 900 p. n. e.). Te grupy ludności praktykowały szeroko akcje odlesiania terenów w celu poszerzenia areału pól uprawnych. Siekiery krzemienne stanowiły podstawowe narzędzia wykorzystywane do ścinania drzew i dalszej obróbki drewna.

Siekiery znalazły się także w repertuarze narzędziowym kolejnych społeczności, jakie pojawiły się w naszym regionie w początkach IV tysiąclecia p. n. e. – kultury amfor kulistych oraz ceramiki sznurowej. Siekiery, chociaż o nieco innej formie, użytkowane były również przez plemiona kultury mierzanowickiej we wczesnej epoce brązu. Dla przedstawicieli tych młodszych kultur, siekiery pełniły nie tylko funkcję narzędzi, ale i broni. Wykorzystanie krzemiennych siekier do walki dokumentują ślady przemocy stwierdzone na szczątkach z wielu grobów późnego neolitu i wczesnej epoki brązu. W omawianym okresie siekiery krzemienne były przede wszystkim atrybutami mężczyzn - czego przykładem są prezentowane siekiery krzemienne, które pochodzą z różnych grobów męskich z 2. poł. III tys. p.n.e. odkrytych na cmentarzyskach kultury ceramiki sznurowej na stanowiskach nr 11, 15 i 20 w Świętym w gm. Radymno.

Literatura:

Dobrakowska T., Włodarczak P. 2018. Święte 20: Graves of the Corded Ware Culture [w: ] A. Kośko (red.) Podolia as a cultural contact area in the 4th-2rd millennium BC (= Baltic-Pontic Studies 23), Poznań, 140-162.

Janczewski P., Kraus P., Włodarczak P. 2018. Święte 15: Cemetery of the Corded Ware Culture [w: ] A. Kośko (red.) Podolia as a cultural contact area in the 4th-2rd millennium BC (= Baltic-Pontic Studies 23), Poznań, 93-139.

Olszewski A., Włodarczak P. 2018. Święte 11: Cemetery of the Corded Ware Culture [w: ] A. Kośko (red.) Podolia as a cultural contact area in the 4th-2rd millennium BC (= Baltic-Pontic Studies 23), Poznań, 7-68.

Tekst: Ela Sieradzka-Burghardt