Narzędzia – sierp i nóż

Czudowice, gm. Rożwienica, stan. 2

Późne średniowiecze, XIV w.

Żelazo, kucie

MJ-D 160, IZW 28, 31

Opisywane przedmioty zostały pozyskane w trakcie prac archeologicznych prowadzonych w latach 2003-2005 badaniach ratowniczych na stanowisko nr 2 w Czudowicach. W wyniku prac stwierdzono, iż na stanowisku mamy do czynienia z reliktami XIV-wiecznego zespołu osadniczego typu wiejskiego, na który składała się osada wraz z towarzyszącym jej cmentarzem.

Oba narzędzia znaleziono w obrębie obiektu 2/2005 o znacznych rozmiarach i nieregularnym profilu, będącego zapewne pozostałościami po znajdującym się pierwotnie w tym miejscu budynku mieszkalnego (chaty). W tym samym obiekcie odkryto również nieliczne ułamki późnośredniowiecznej ceramiki oraz dwa żelazne groty typu mongolskiego. Te dwa ostatnie zabytki wskazują, iż kres funkcjonowania osiedla w Czudowicach mógł być związany z atakiem wojowników mongolskich. Większość takich grotów znajdowanych na ziemiach polskich jest wiązana z najazdami z XIII wieku, kiedy to Mongołowie dotarli aż na Śląsk, pokonując w 1241 roku pod Legnicą księcia Henryka Pobożnego.

Chronologia osiedla w Czudowicach, umieszczana w granicach XIV w. wykracza poza ramy wyżej wzmiankowanych najazdów tatarskich. Nie można wykluczyć, iż groty można łączyć z którymś z późniejszych ataków. Być może stanowią one świadectwo najazdu odwetowego Mongołów na Polskę w 1341 roku, dokonanego z namowy urzędników księstwa halicko-wołyńskiego w odpowiedzi na próby włączenia Rusi Halickiej do Królestwa Polskiego. Atak był odpowiedzią na wkroczenie króla Polski Kazimierza Wielkiego do Lwowa, co miało miejsce w poprzednim, 1340 roku.

Literatura:

Kociuba J. 2007, Późnośredniowieczny zespół osadniczy w Czudowicach, stan. 2, gm. Roźwienica, pow. Jarosław, [w:] J. Garncarski (red.) Późne średniowiecze w Karpatach Polskich, Krosno, 493-516.

Tekst: Marcin Burghardt