Kabłąk zapinki trąbkowatej zdobionej srebrem, typ A.IV.78-79 lub II wg T. Liany

Zalesie, pow. przeworski

OWR, faza B2, 80 – 160 n.e.

Brąz, srebro, odlew, kucie, filigran

Dł. 4,9 cm, szer. główki 1,4 cm, szer. kabłąka 0,5-0,7 cm, szer. grzebienia 1,1 cm, szer. zakończenia nóżki 0,7 cm

MJ-D

Opisywany przedmiot to zapinka (fibula), która służyła do spinania szat. Swoją zasadą działania i kształtem zapinki przypominają współczesne agrafki. Ten element stroju używany był w Europie od późnej epoki brązu do wczesnego średniowiecza, chociaż największa popularność zapinek przypadła od okresu lateńskiego (czasów dominacji Celtów) do okresu wpływów rzymskich, czyli między IV w. p.n.e. a VI w. n.e. Zapinki, wykonane najczęściej z brązu i/lub żelaza, składają się z kilku części: igły, sprężynki i kabłąka, w którym wydziela się nóżkę oraz główkę. Równocześnie z funkcją użytkową, opisywany element stroju spełniał rolę ozdoby. Częste zmiany konstrukcji i kształtu zapinek pod wpływem mody umożliwiły stworzenie rozbudowanego systemu typologii zapinek, na podstawie których możliwe jest precyzyjne datowanie względne obiektów archeologicznych.

Omawiana zapinka została odkryta przypadkowo w 2023 roku podczas poszukiwań z wykorzystaniem wykrywacza metalu. Zabytek należy datować na fazę B2 okresu wpływów rzymskich, tj. 80 – 160 n.e.

Zabytek niepublikowany

Tekst: Marcin Burghardt