Łagodnie profilowana bogato dekorowana waza

Jarosław, stan. 65/71, Plac Św. Michała

Epoka brązu, 1700-1400 p.n.e. (kultura trzciniecka)

Glina, lepienie w ręku

Wys. 12,5 cm, średn. wylewu 17,5 cm, średn. 8,5 cm

MJ-D 175, JA 88/08

Prezentowane naczynie zostało odkryte podczas prac archeologiczno-architektonicznych prowadzonych na placu Świętego Michała w Jarosławiu w związku z przebudową płyty rynku w 2008 r. Naczynie znaleziono w obrębie pozostałości dawnej Kolegiaty p.w. Wszystkich Świętych, w rejonie pomieszczenia dobudowanego do południowej ściany prezbiterium wzniesionego ponad grobami ludzkimi, należącymi do otaczającego świątynię cmentarza przykościelnego. Na zabytki kultury trzcinieckiej natrafiono podczas eksploracji grobów nowożytnych, w warstwie ciemnobrunatnej próchnicy mieszczącej szkielety. Waza znajdowała się na poziomie 90 cm, zaś na poziomie 85 cm, w odległości około 60-80 cm od naczynia, znaleziono jeszcze dwie brązowe bransolety.

Kontekst zalegania tych zabytków wskazuje, że zostały one przemieszczone z miejsca, w którym pierwotnie je złożono. Niewykluczone, że pochodzą one z obiektu grobowego kultury trzcinieckiej, zniszczonego przez budowę kościoła oraz wkopy pod towarzyszące mu groby. Taką interpretację sugerują wyniki badań prowadzonych w innym miejscu Placu Św. Michała w 1996 roku. Odkryto wówczas resztki wyłożonej drewnem jamy grobowej, wewnątrz której wystąpiły trzy bogato ornamentowane naczynia (dwie wazy i kubek). Jedna z waz oraz kubek wykazują liczne podobieństwa do omawianego naczynia.

Odkrycia zabytków kultury trzcinieckiej w rejonie pozostałości kolegiaty pw. Wszystkich Świętych wskazują, iż pomiędzy XVII a XV w. p.n.e. w miejscu przyszłego kościoła wzniesiono cmentarzysko (kurhanowe?) tej kultury. W pewnej odległości od miejsca odkryć tych hipotetycznych grobów udokumentowano również osadę z tego okresu (Jarosław, stan. 158).

Zabytek niepublikowany

Tekst: Marcin Burghardt, Joanna Adamik-Proksa