Fragmenty mis z tzw. żemczużinami (nie do końca przekłute dziurki od wewnątrz zalepione od zewnątrz wypukłymi guzkami)

Hruszowice, pow. przemyski, stan. 2

Poł. VII – V w. p.n.e.

Glina, lepienie w ręku

MJ-D 423, M/1157/H

Pod koniec VII w. p.n.e. we wschodniej części ziemi jarosławskiej osiedliły się przybyłe tu ze wschodu grupy ludności o scytyjskim modelu kulturowym. Społeczności te były związane ze Scytami, czyli irańskim ludem koczowniczym wywodzącym się z głębi Azji, wzmiankowanymi m. in. w Biblii i dziełach historyków ze starożytnej Grecji.

Centralnym elementem tego mikroregionu było potężne grodzisko (czyli osiedle obronne otoczone wałami) w Chotyńcu, dookoła którego istniał szereg osad otwartych, czyli pozbawionych umocnień. Należy do nich osiedle odkryte na stanowisku 2 w Hruszowicach w pow. przemyskim, z którego pochodzą opisywane fragmenty naczyń. Zgrupowanie to, będące najdalej na północny-zachód wysuniętą enklawą świata scytyjskiego, określone zostało mianem „aglomeracji chotynieckiej”.

Opisywane fragmenty mis odkryte zostały na stanowisku nr 2 w Hruszowicach podczas przedinwestytyjnych badań archeologicznych wyprzedzających budowę autostrady A4 prowadzonych w latach 2004-2009. Misy z tzw. żemczużinami, czyli nieprzekłutymi od wewnątrz otworkami zalepionymi od zewnętrznej strony płaskimi guzkami, zaliczane są do form przewodnich leśnostepowej wytwórczości ceramicznej okresu scytyjskiego. Przyjmuje się, że naczynia tego typu prawdopodobnie wchodziły w skład zastawy stołowej.

Literatura:

J. Adamik-Proksa, M. Burghardt, E. Ocadryga-Tokarczyk, W. Rajpold, T. Tokarczyk 2022, Osada spółczesności scytyjskiego kręgu kulturowego w Hruszowicach, stan. 2, jako element tzw. aglomeracji chotynieckiej, Rzeszów.

Tekst: Marcin Burghardt