Trójlistny grocik strzały

Młyny, gm. Radymno, stan. 39

3. ćwierć VI – pocz. V w. p.n.e.

Brąz, odlew, szlifowanie

Dł. 2,4 cm, maks. szer. 0,9 cm

MJ-D 388, PKW 1.13

Prezentowany grocik strzały odkryty został na stanowisku nr 39 w Młynach w 2013 roku podczas przedinwestytyjnych badań archeologicznych. W trakcie opisywanych badań odkryto warstwę kulturową oraz 233 obiekty, na które składają się jamy zasobowe (209 obiektów), dołki posłupowe (33 obiekty) oraz jeden obiekt otoczony rowkiem. Pozyskany materiał ruchomy, głównie fragmenty ceramiki (ponad 2 500 fragmentów) pozwolił na wydzielenie na stanowisku trzech głównych faz osadniczych – z okresu neolitu, epoki brązu i wczesnej epoki żelaza oraz okresu wpływów rzymskich.

Opisywany zabytek znaleziony został na powierzchni stanowiska, po tzw. odhumusowaniu, czyli usunięciu wierzchniej warstwy ziemi. Okaz jest reprezentantem grocików wchodzących w skład zestawów kołczanowych typowych dla środkowego etapu kultury scytyjskiej (2. poł. VI – V w. p.n.e.). Ich wyróżnikiem jest brak występujących na wcześniejszych grocikach wyodrębnionych tulejek wyraźnie oddzielonych od ostrzy. Okazy identyczne do zabytku z Młynów, stan. 39, których dolna część ma trójskrzydły przekrój, a górna przybiera formę trójgraniastą, spotykane są wyłącznie w zestawach kołczanowych z okresu między 3. ćwiercią VI a początkiem V w. p.n.e.

Choć sam grocik strzały z Młynów jest niewątpliwie wyrobem pochodzenia scytyjskiego, osiedle z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza odkryte na stanowisku było zamieszkiwane przez współczesne im lokalne grupy ludności tzw. tarnobrzeskiej kultury łużyckiej. Tym samym stanowi on ślad kontaktów między tymi dwoma społecznościami.

Literatura:

J. Adamik-Proksa, M. Burghardt, E. Ocadryga-Tokarczyk, W. Rajpold, T. Tokarczyk 2022, Osada spółczesności scytyjskiego kręgu kulturowego w Hruszowicach, stan. 2, jako element tzw. aglomeracji chotynieckiej, Rzeszów.

Tekst: Marcin Burghardt