Fragment osełki

Święte, gm. Radymno, stan. 11

OWR, faza B2, 80 – 160 n.e. (kultura przeworska)

Kamień, łupanie, gładzenie

Zachowana dł. 8,9 cm, szer. 3,1-4,6 cm, gr. 2,6 cm

MJ-D 382, W/11/Sw11

Opisywany przedmiot odkryty został na stanowisku nr 11 w miejscowości Święte podczas przedinwestycyjnych badań archeologicznych wyprzedzających budowę autostrady A4 prowadzonych w 2010 roku. W ramach prowadzonych prac okazało się, że stanowisko to jest częścią większego kompleksu obejmującego poza nim również stanowisko nr 25 w miejscowości Sośnica. W trakcie prac prowadzonych w Świętym, stan. 11 i Sośnicy, stan. 25 zbadano łącznie powierzchnię 374,12 ara odkrywając 1364 obiekty. Jest to stanowisko wielokulturowe, na którym można wyróżnić kilka horyzontów chronologicznych. Opisywany przedmiot odkryty został podczas eksploracji wypełniska obiektu nr 117 związanego z osadnictwem z okresu wpływów rzymskich umieszczanym w ramach fazy B2 (lata 60/80 – 160/180 n.e.).

Osełki stanowią jedną z najczęściej spotykanych kategorii wyrobów kamiennych, począwszy od okresu wpływów rzymskich, aż po późne średniowiecze i czasy nowożytne. Stosowano je do ostrzenia niewielkich narzędzi metalowych, a także do czyszczenia oraz wygładzania powierzchni wykonanych z metali i innych surowców (np. rogu, kości, drewna i kamienia). Osełki dość nieznacznie zmieniały swoją formę w czasie. Zmiany te podyktowane były pojawieniem się nowych form narzędzi. Większość osełek wytwarzano z lokalnych surowców, wykorzystując do tego celu przede wszystkim łatwe w obróbce skały osadowe (piaskowce, różnego rodzaju łupki etc.) czy też niektóre rodzaje skał metamorficznych. Nie inaczej było również w przypadku opisywanego przedmiotu, do którego wyrobu użyto surowca piaskowcowego pochodzenia eratycznego.

Zabytek niepublikowany

Tekst: Marcin Burghardt